Psintos (Psinthos)

GPS: 36.3144833N  28.0957156E

Lokacija: 22 km jugozapadno od grada Rodosa

Stara kuća u selu Psintos

Što više ulazite u  unutrašnjost ostrva, okolina postaje tipična planinska i prizori u središnjem delu su potpuno različiti od onih u priobalju, bilo da poredimo sa zapadnom, istočnom ili južnom obalom ostrva. Puno je bujne vegetacije, zelenih brda, dolina i gustih šuma, a zimi, ako padne temperatura, može se videti i malo snega. Naravno, i sama mesta su drugačija od onih bliže moru. Jedno od takvih sela je i Psintos (Ψίνθος) , na samo 22 km od grada Rodosa. Pripada opštini Kalitea i nalazi se na visoravni, na oko 300 metara nadmorske visine. Mesto je atipično jer spolja izgleda malo severnoevropski, dok je u unutrašnjosti tradicionalno grčko. Takođe je poznato kao mesto na kome se odigrala poslednja bitka između Turaka i Italijana.

Postoje dve puta kojima može da se dođe do sela. Jedan ide ka centru ostrva i prolazi kroz sela Pastida i Marica. Prođite park Rodini i kada dođete na raskrsnicu u industrijskoj zoni Asguru, skrenite desno za Pastidu. Prođite ovo selo i na trećem semaforu skrenite levo za Maricu. Čim izađete iz sela Marica počinjete uspon uz strme serpentine ka Psintosu. Put je ekstremno uzak na nekim delovima dok su krivine oštre i nagle pa vozite pažljivo. Ima i dosta koza koje izleću na put. Ono što je lepo je da se nakon svake krivine otvara nov prizor sa predivnim pogledom na brda, doline i šume koje su mešavina visokog mediteranskog bora i čempresa.

Drugi put Vas vodi duž obale, odnosno u toj varijanti idete na auto put Rodos-Kalitea. Prođite Koskinu i nastavite pravo dok ne dođete do Falirakija. Na glavnoj raskrsnici skrenite desno za selo Kalities kako pokazuje i putokaz. Obratite pažnju kako se piše selo Kalities da se ne biste zbunili i zamenili ga sa selom Kalitea poznatim po termalnim izvorima koje se takođe nalazi na ovom putu. Kad stignete u Kalities, vozite lagano jer su ulice veoma uzane i krivudaju kroz selo pored kuća i prodavnica te morate da pazite na pešake i malu decu. Pratite putokaze za Psintos koji je odavde udaljen nekih 11 kilometara.

Selo je karakteristično po uskim ulicama

Kako prilazite Psintosu, jak i slatkast miris svežeg bilja koje raste u okolini razbuđuje Vaše čulo mirisa. Žalfija koja raste na padinama sela važi za najbolju na Rodosu. Ako naiđete na neku, uberite je i pravite čajeve kod kuće, s obzirom da ima veoma lekovita svojstva naročito dobra za upalu pluća, prehlade, stomačne viruse i probleme sa jetrom.

Na samo nekoliko kilometara od sela, visoka borovina pravi put za masline kojih ima na stotine. Čini se da svaki stanovnik ima po jedan ili dva svoja maslinjaka. Kad uđete u selo, stičete potpuno drugačiji utisak i prizor se naglo menja pa ispred sebe vidite tipičnu “razglednicu” iz Grčke: bezbroj malih, tradicionalnih kuća koje stoje “rame uz rame” sa ultramodernim višespratnim zdanjima, mali magarići koji nose gazdin teret, koze koje lutaju, bake koje čekaju svoj red da peku hleb u spoljašnjim, javnim pećima na drva… Ovo se može videti samo u selima po grčkim ostrvima!

Psintos ima veliki trg oko koga je koncentrisan život sela, a tačno u sredini je mali park sa drvećem i klupicama kao i ograničeni parking prostor. Tu je i crkva posvećena Bogorodici Teotokos, a oko trga su brojne taverne i kafići kao i male prodavnice sa kućnim drangulijama. Tu ćete videti mnogo ljudi koji samo sede i posmatraju svet oko sebe. Selo je poznato po tradicionalnim tavernama i dobroj hrani, naročito roštilju, a s obzirom da je ovo zemlja koza, budite sigurni da je meso dobro i sveže. Obavezno probajte divan i kvalitetan med koji proizvode meštani.

Prošetajte se mestom, prođite malim, uskim sokacima i zavirite u stare kuće. Teško je zamisliti da je u njima nekada živelo po 7 duša s obzirom da nemaju više od 35 kvadratnih metara. Neke od ovih starih kuća su pretvorene u male taverne, dok u drugima još uvek žive bake i deke koji tvrdoglavo odbijaju da se presele u veće i bolje. Pored ovih starih kuća, svuda po padini možete da vidite i moderna, novoizgrađena zdanja koja pripadaju mlađoj generaciji koja je i dalje lojalna svojim korenima i preferira da živi ovde iako radi u gradovima. Selo je i dalje živo i ima oko 1.100 stanovnika, kako mladih tako i starih koji se bave poljskim radovima, proizvodnjom maslina i maslinovog ulja i stočarstvom. Ipak, velika većina njih leti ostavlja zemlju i seli se u turistički sektor.

Izvor Fasuli

Izvor Fasuli je verovatno jedna od najvećih atrakcija Psintosa i nalazi se na izlazu iz naselja. Mesto je stvarno prelepo i veoma popularno među stanovništvom Rodosa. Sastoji se od starih platana, bujne vegetacije, kaskadnih vodopada i potočića u koje se uliva nekoliko izvora. Izvorište vode je malo više, sakriveno vegetacijom. Voda kaplje niz padinu i sakuplja se u malom rukavcu potoka. Za one koji vole šetnje po prirodi ima dosta staza koje vode uzbrdo ka višim delovima šume. Ovde je veoma mirno i tišinu remete samo zvuci prirode – kreketanje žaba, cvrkut cvrčaka i ptica te žubor potoka u kome živi ugrožena endemska vrsta slatkovodne ribe, “Gizani”. U centru za informisanje i očuvanje ugroženih vrsta u selu kao i u kiosku blizu potoka dele se brošure sa informacijama o ovoj ugroženoj vrsti ribe koja živi u ovim vodama još od ranog 20. veka i danas se smatra jednom od najugroženijih vrsta u Evropi.

Selo je bilo nastanjeno još pre 3.000 godina i cela oblast vrvi od arheoloških nalazišta i spomenika raštrkanih na sve strane. U selu i okolini ima nekoliko mesta koje vredi posetiti i gde god da krenete, nailazite na temelje hramova, grobnice i spomenike. Dve male vizantijske crkve su izgrađene na temeljima paleohrišćanskih bogomolja. Crkvica Agia Triada (Svetog Trojstva, poznata i kao Iamatiko ili Matiko) se nalazi izvan sela, blizu mesta poznatog kao “Matiko” i datira još iz srednjeg veka. Ima freske iz 1407. godine. 4 kilometra južno od Psintosa, na mestu poznatom kao “Parmeni”, nalazi se velika crkva Panagia Parmeniotisa posvećena Bogorodici. Ikone su naslikali ikonopisci iz Konstantinopolja (današnji Istanbul). Sa desne strane puta koji vodi od glavnog trga možete videti ostatke bazilike iz 6. veka p.n.e. koja je ukrašena prelepim mozaicima.

Što se praznika i festivala tiče, najpoznatiji se održava na Vaskršnji ponedeljak u crkvi Svete trojice dok se 8. septembra slavi rođenje Bogorodice u velikoj crkvi na mestu Parmeni, uz već uobičajene pesme, igre i velike količine dobre hrane.