Eleusa (Eleousa)

GPS: 36.274535N  28.0250931E

Lokacija: 35 km jugozapadno od grada Rodosa

Eleusa

Od trenutka kada uđete u selo Eleusa (Ελεούσα) i spuštate se glavnim putem ukrašenim drvoredom, znaćete da ste u najzelenijem delu ostrva Rodos. Čak i usred leta, kada mnoga druga, inače zelena područja, pokazuju barem neke znake žutog koji su posledica toplote koja karakteriše ostrvo, Eleusa je zelena kao i uvek.

Ovo malo tradicionalno selo okruženo platanima, sa tipičnim tradicionalnim kućama, ima nešto više od 250 stanovnika i udaljeno je od grada Rodosa oko 35 kilometara. Deo je opštine Kamiros.

Ako dolazite iz grada, vozite glavnim putem koji vodi duž zapadne obale i pratite putokaze za Jalisos. Prođite mesta Iksia i Jalisos kao i sela Kremasti, Paradisi (aerodrom) i Teologos. Sledeće selo je Soroni i udaljeno je oko 4 km od Teologosa, a kada dođete do T- raskrsnice, skrenite levo. Vozite 10 kilometara do sela Dimilia od koga je Eleusa udaljena svega 2 km i nalazi se na istom putu. Možete doći i istočnom obalom, ali je ta varijanta nekoliko kilometara duža.

Najvažnije mesto u ovoj oblasti se nalazi odmah izvan naselja i to je manastir Funtukli od koga je preživela samo crkva izgrađena u 14. veku.

Eleusa je smeštena u podnožju jednog kraja planinskog venca Profitis Ilias (Prorok Ilija), duboko u šumovitom području ostrva. Od ponedeljka do subote selo je prava spavaona, ali nedeljom se dešava neverovatna transformacija. Mnogi dolaze iz svih krajeva ostrva samo na ručak u prirodi. I to ne običan ručak! Ovde možda nema mnogo taverni, ali one koje su tu su izuzetno popularne među stanovnicima ostrva i glavnog grada Rodosa. Razlog? Odlična i jedinstvena hrana! Možda sjajan ukus ima veze sa činjenicom da ugostitelji koriste domaće povrće što svakako daje hrani vrlo aromatičan miris. Obavezno probajte cetove tikvica (kolokitoanti), pitarudiu (sa bundevom, paradajzom i lukom) ili kozje meso kuvano u crvenom sosu sa pasuljem. U selu postoje domaćinstva koja izdaju sobe turistima.

Ribnjak sa fontanom u kome živi veoma retka vrsta slatkovodne ribe Gizani koja je endemska na Rodosu

Gde god da krenete nailazite na dve stvari: netaknutu prirodu i tišinu. Seoski trg je potpuno u senci velikih i starih platana kojih ima svuda tako da nije teško pronaći lepo mesto za sesti i odmoriti se pre nego što nastavite put. Blizu ulaza u selo je lepa velika vizantijska crkva Agios Nektarios, oko metar iznad nivoa puta, sa još većim dvorištem. Okružena je starim čempresima. Odmah ispod velikog dvorišta postoje stepenice koje vode do malog izvora-fontane s početka 20. veka gde se može piti hladna i kristalno čista voda.

Najvažnije mesto u ovoj oblasti se nalazi odmah izvan naselja i to je manastir Funtukli. Crkva koja je posvećena Agios Nikolaosu (Sveti Nikola) se nalazi visoko na vrh brda i nedaleko od izvora Funtukli. Sagrađena je u 14. veku i jedna je od najstarijih na ostrvu. Ikone su najimpresivnije i datiraju iz 15. veka. Neke od fresaka unutar manastira prikazuju nekadašnje vlasnike obučene u vizantijsku odeću. Danas, manastira više nema, ali mala crkva sa impresivnim ikonama i dalje postoji.

Najpoznatija građevina u selu je svakako italijanski sanatorijum koji je služio kao bolnica za lečenje vojnika koji su bolovali od tuberkuloze.

Takođe značajni verski objekti su manastir i crkva Panagia Eleusa (Bogorodica Eleusa) ukrašena freskama koje datiraju iz 1780. godine. 7. i 8. septembra se ovde održava festival posvećen Bogorodici koji obuhvata kulturne događaje, narodne pesme i igre i još mnogo toga.

Potražite oronuli, ali još uvek impozantni italijanski sanatorijum i akvadukt koji se nalazi iznad sela koje su skoro celo podigli Italijani kada su okupirali ostrvo u prvoj polovini 20. veka, a njihov uticaj je jasno vidljiv u celom naselju.

Oronuli italijanski sanatorijum

Najpoznatija građevina iz tog perioda je svakako pomenuti sanatorijum izgrađen 1912. godine. U početku se u njemu nalazila lokalna škola i policijska stanica koje su kasnije izmeštene na drugo mesto dok je ova zgrada pretvorena u pomenuti sanatorijum odnosno bolnicu u kojoj su se lečili italijanski vojnici koji su bolovali od tuberkuloze. Osim italijanskih vojnika, među bolesnicima je bilo i Grka uključujući i poznatog heroja iz Drugog svetskog rata Jorgosa Kirmihalisa iz sela Soroni village. Područje je bilo veoma pogodno za ovaj tip bolnice jer je klima suva i nalazi se na velikoj nadmorskoj visini. Služio je takođe kao zatvor i policijska stanica, a posle rata je napušten, 1949. godine, dve godine nakon što su Italijani predali ostrvo Grčkoj.

Jedan od razloga što se velika italijanska zajednica naselila baš ovde pre skoro sto godina su guste šume koje dominiraju ovom oblašću. Italijanski guverner je doveo drvoseče i stolare kako da bi mogli da koriste dragocenu sirovinu iz ovih šuma. Zanatlije su takođe bile uposlene na obradi drveta i ulepšavanju unutrašnjosti crkava i vila.

Svega 7 kilometara od Eleuse, na visoravni planine Profitis Ilias, nalazi se istorijski hotelski kompleks kome je nedavno vraćen stari sjaj. Dve zgrade pod nazivom Elafos i Elafina (Jelen i Srna) su podignute od strane Italijana tokom prve polovine 20. veka.

Oko Eleuse postoji priličan broj prirodnih staza, a područje je idealno za porodični izlet. Bez obzira na broj turističkih autobusa koji prolaze kroz selo ili se u njemu zaustavljaju, izgleda da mir samog mesta nije ugrožen. Čudna i gotovo jeziva tišina kao da se nadvila nad ovim mestom, ali to nikoga ne čini da se oseća neprijatno, naprotiv, ljude baš to i privlači.

Na periferiji mesta postoji veliki okrugli ribnjak sa fontanom u centru u kome živi veoma retka vrsta slatkovodne ribe Gizani koja je endemska na Rodosu. Postoji i u selu Psintos koje je udaljeno skoro 10 kilometara. Ribnjak odražava predivnu smaragdno zelenu boju visokih borova koji ga okružuju.

Svega 7 kilometara od Eleuse, na visoravni planine Profitis Ilias, nalazi se istorijski hotelski kompleks kome je nedavno vraćen stari sjaj. Dve zgrade pod nazivom Elafos i Elafina (Jelen i Srna) su podignute od strane Italijana tokom prve polovine 20. veka. Elafos je izgrađen 1928. i sastoji se od tri sprata i podruma. Kasnije su u prizemlju dograđeni restoran, balska dvorana,veranda i teniski teren. 1932. godine je sagrađena Elafina kao dopuna prvoj zgradi, ali je bila malo manja sa samo dva sprata i podrumom. Obe zgrade su pratile neki švajcarski arhitektonski stil. Do Proroka Ilije se može doći brojnim putevima, uključujući i ovaj iz sela Eleusa od koga ima samo 7 kilometara asfaltnog puta koji vodi direktno do opisanog hotelskog kompleksa. Obavezno popijte kafu na verandi sa koje se pruža neverovatan pogled.