Antički grad Mendi

GPS: 39.96703155067823N  23.424396514892578E

Iskopine antičkog grada Mendi nalazi se u blizini Kalandre, mestu u unutrašnjosti poluostrva Kasandra, na njegovoj zapadnoj obali. Udaljeno je oko 2 kilometra od primorskog naselja Posidi, odnosno oko 105 kilometara južno od Soluna.

Antički grad Mendi, koji je doživeo jak ekonomski procvat zahvaljujući čuvenom mendijskom vinu i trgovini drvenom građom, bio je jedna od kolonija koje je osnovala Eretrija na poluostrvu Palini u VIII veku pre nove ere.

Godine 1992. u blizini obale ostrva Alonisos (u Egejskom moru, ispod Halkidikija), na dubini od 30 metara, pronađen je antički brod koji je doživeo brodolom, sa preko 3000 amfora čuvenog mendijskog vina.

Originalni izgled vaze sa lokaliteta antičkog grada Mendi

Glavni arheološki prostor obuhvata površinu od 1200 puta 600 metara na ravnom uzvišenju i padinama brda pokrivenog borovima koje se spušta do mora, praktično pored hotela Mendi. Na akropolju, Vigla, koji se uzdiže na najvišem severoistočnom delu brda, otkriveni su podzemni skladišni prostori, odnosno grupe jama iz perioda od XII do VII veka pre nove ere. Na ravnici, poznatoj pod imenom Ksefoto, probni iskop je otkrio komad zidine klasičnog grada.

U „predgrađu“ koje navodi Tukidid, a koje zauzima priobalni prostor, područje izvan zidina antičkog grada, postoje dokazi o stanovanju iz perioda od IX do IV veka pre nove ere. Na priobalnom groblju, koje je pronađeno na plaži hotela Mendi, ispitana je ukupno 241 grobnica, uglavnom male dece i beba, u velikim posudama, koje datiraju od kraja VII veka do početka VI veka pre nove ere. Posude su uglavnom ispisane, ukrašene biljnom i geometrijskom dekoracijom ili su izrezbarene i predstavljaju karakteristične primere grnčarije sa Halkidikija. Hram ovog antičkog grada pronađen je na peščanom ravnom rtu Posidi, 4 km zapadno od Mendija. Među građevinama koje su iskopane nalazi se i hram Posejdona sa početka V veka pre n.e., koji je prepoznat po nizu izrezbarenih natpisa na posudama.

Srebrni novčić sa lokaliteta antičkog grada Mendi

Rezultati dosadašnjih arheoloških istraživanja u Medini smatraju se od izuzetnog značaja, jer su dokazali da je stalno naselje sa intenzivnim evijskim uticajem osnovano tamo već od kraja XII – početka XI veka pre n.e. Karakter ovog, tako ranog, naseljavanja još se ne može objasniti, međutim novi podaci se dodaju, ne samo onome što je poznato o evijskoj kolonijalnoj aktivnosti u oblasti Halkidikija, već i uopšteno o trgovačkim odnosima koji su se razvijali na severnom Egeju tokom „Mračnih vekova“. O tome da su u regionu postojale i velike naslage zlata i srebra govori činjenica da je pronađen veliki broj novčića ovog drevnog grada. Grad je u V veku bio jedan od najjačih ekonomskih saveznika Atine, ali je prebegao na stranu protivnika tokom Peloponeskog rata (od 431. do 404. godine pre nove ere), što je dovelo do opsade i pljačke grada od strane Atine. Sredinom IV veka grad je osvojio Filip II Makedonski i od tada je moć ovog grada počela da opada.

Poznato je da je iz ovog grada i starogrčki vajar s kraja V veka Paionios, čiji je kip Nike stajao na vrhu stuba pobede u Olimpiji, a trenutno se nalazi u Arheološkom muzeju u Olimpiji.