Prema mitologiji, Halkidiki je mesto gde se odigrala velika bitka između Zevsa i drugih bogova sa Olimpa sa jedne strane i Titana, sinova boginje Gee (majka Zemlja) i Urana, sa druge strane.
Iz ovog razloga, u antici je region bio poznat kao Flegra, odnosno mesto vatre. Ovaj rat bogova, poznat i kao Titanomahija, trajao je punih jedanaest godina.
Enceladus, jedan od Titana, bio je onemogućen da se bori nakon što ga je kopljem pogodila boginja Atina. Živ je sahranjen na Siciliji, ispod planine Etna, a budući da ponekad pokušava da se oslobodi iz groba, izvor je zemljotresa u celoj regiji. U Grčkoj, za zemljotrese često kažu da su „udarac Enceladusa“.
Prema mitovima, krak Kasandra je dobio ime po Kasandrosu, kralju Makedonije. Sitonija je dobila ime po Sitonu, sinu boga mora Posejdona, a Atos svoje ime duguje Titanu Atosu koji je za vreme čuvene bitke bacio ogromnu planinu na bogove, ali ih je promašio.
Iskopavanja u pećinama Petralone su dokazala da je ljudski život postojao na Halkidikiju pre 700.000 godina, nakon što su pronađeni znaci najranije kontrolisane vatre od strane čoveka. Fosilne kosti koje pripadaju slonovima i drugim praistorijskim životinjama su pronađene tokom iskopavanja, kao i lobanja stara preko 250 hiljada godina, koja dokazuje da su ljudi ovde živeli još u doba praistorije.
Prve gradove na poluostrvu podižu kolonisti iz južne Grčke, iz gradova Halkis, Korinta i Atine, u VIII veku pre nove ere.
U V veku pre nove ere ovi gradovi su učestvovali u ratovima između Atine i Persije, što je opisao Herodot u svojoj istoriji. U Pelopolenskom ratu između Atine i Sparte gradovi Halkidikija su učestvovali na strani kralja Filipa II. Učitelj njegovog sina Aleksandra Velikog je Aristotel, koji je rođen u mestu Stagira, koje se nalazi na ovom poluostrvu.
Organizovana društva kao što su gradovi Olintos, Akantus i antički grad Stagira u blizini Olimpiade procvetali su u zapadnom i središnjem delu Halkidikija oko IV veka pre Hrista. U to vreme grade se lepi hramovi kao i antičko svetilište Amon Zevs.
Tokom V veka, Halkidiki je učestvovao u persijskim ratovima što je rezultiralo strašnom opsadom drevnog Olintosa. Nakon pobede Grka u bici kod Salamine (480. godine pre Hrista) i poraza Persijanaca u centralnoj Grčkoj, stanovnici dvaju velikih gradova, Olintos i Potidea, takođe su se pobunili protiv neprijatelja i oterali su ih sa svoje zemlje.
Nakon Grčko-persijskih ratova, veliki gradovi Halkidikija su postali članice Atinskog saveza i učestvovali su u Peloponeskim ratovima (431.-404. p.n.e.), što je dovelo do uništenja jakog grada na Halkidikiju, Mende.
348. godine pre Hrista Halkidiki je postao deo makedonskog kraljevstva, pod kontrolom Filipa II. Sa Aleksandrom Velikim broj gradova Halkidikija se povećao. Među novim gradovima nastali su Solun, Kasandria, Uranopolis i Antigonia, severno od moderne Nea Kalikratie.
168. godine pre Hrista, Halkidiki je došao pod rimsku dominaciju. U IX veku je sagrađen prvi manastir na poluostrvu Atos. U XI veku, poluostrvo Atos je ukazom vizantijskog cara dobilo ime “Sveta gora”.
Vizantijci su takođe izgradili mnoge dvorce i tvrđave za zaštitu područja od invazija. Takav arhitektonski primer je Prosforio kula u Uranopolisu.
Međutim, 1430. godine su Turci preuzeli Halkidiki od Mlečana. Prvi poziv za slobodu je bio maja 1821. godine u Poligirosu, Kariesu i Kasandri.
Neki pokušaji revolucije su bili u različitim delovima Halkidikija ali su zaustavljeni od strane Turaka. Mnogi stanovnici Halkidikija su se pridružili snagama Pavlosa Melasa i drugih boraca za slobodu.
Konačno, Halkidiki je oslobođen od Turaka 1912. godine i postao je deo grčke pokrajine Makedonija.
Godine 1921., grčke izbeglice iz Male Azije, istočne Trakije i Bugarske preselile su se na Halkidiki, donevši novu ekonomsku i političku snagu.
Osnovali su oko 30 novih sela i malih gradova poput Nea Fokea, Nea Skioni i Nea Mudania.
Danas, Halkidiki je živo područje koje čuva svoju istoriju u sećanjima svojih ljudi i istorijskim spomenicima koje ćete naći po celom području.
